Mówi się, że jedyne co jest pewne w życiu to śmierć i podatki. Dodałabym jeszcze zmiany oraz… konflikty. Czy przeżyłeś wszystkie dni bez konfliktu? Bez najmniejszej kłótni o drobnostkę? Bez rozwiązywania problemów? Na wszystkie pytania odpowiedziałeś “nie”, prawda?
Właśnie. Życie człowieka od samego początku nastawione jest na konflikt z innymi.
Czym jest konflikt?
Rozbieżnością interesów, sprzecznymi poglądami, zatargiem pomiędzy dwiema stronami. To moment, kiedy jedno dziecko zazdrości drugiemu zabawki i chce je zabrać. To chwila, kiedy nastolatek negocjuje z rodzicami późniejszy powrót do domu, ale rodzice nie chcą się na to zgodzić. To walka emigranta z systemem, który nie chce go wpuścić na teren swojego kraju. To determinacja dziewczyny, która chce odbić chłopaka drugiej.
Nie ma życia bez konfliktu, tak samo, jak nie ma powieści bez osób, które ze sobą się nie zgadzają. Tylko rodzi się pytanie – czy bohaterowie powieści konfliktują się tylko z ludźmi? Czy antagonistą zawsze jest człowiek?
6 typów konfliktów w powieści
1. Człowiek przeciwko człowiekowi
Najczęstszy typ konfliktu występujący w powieściach. W końcu to ludzie (bądź rasy fantastyczne) powodują najwięcej konfliktów. Parę zdań wcześniej wymieniłam, jakie to mogą być konflikty. Czasem najzwyklejsze kłótnie o cukierka pomiędzy dziećmi, aż do wielkich konfliktów interesów pomiędzy biznesmenami.
Powieść jest osadzona na jednym, konkretnym konflikcie jak chociażby we Władcy Pierścieni Frodo i reszta drużyny chce zniszczyć Jedyny Pierścień, a Sauron chce go odzyskać. Jednak w powieści występują pomniejsze konflikty, które popychają akcję do przodu, ale również nadają jej smaku.
W Harrym Potterze konflikty występowały pomiędzy uczniami, pomiędzy Harrym a jego wujostwem, pomiędzy nauczycielami. Tam konflikt gonił konflikt.
2. Człowiek przeciwko naturze
Przypomnij sobie wszystkie doniesienia z różnych portali informacyjnych o pożarach w ogromnych puszczach, tsunami zalewających wybrzeża, huraganach niszczących na swojej drodze wszystko, co napotkają. Tutaj również występuje konflikt, choć z żywiołami trudno się walczy, to jednak ludzie stają im naprzeciw.
Czy Ty lub Twój bohater dałby sobie radę na bezludnej wyspie jak Robinson Crusoe? Czy przetrwałby? Przystosowałby się do życia w dzikiej naturze, gdzie może liczyć tylko na siebie i dostosowywać się do zmieniających warunków pogodowych?
Wystarczy obejrzeć wszelkie filmy katastroficzne z naturą w tle, by zobaczyć, jak powstaje konflikt pomiędzy człowiekiem a naturą.
3. Człowiek przeciwko samemu siebie
Czy może istnieć konflikt pomiędzy bohaterem głównym a jego samym? Dobrym przykładem będzie Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego. Główny bohater (uwaga, spoiler!) zabija lichwiarkę i od tego momentu zaczyna się zadręczać niechybną karą. W pewnym momencie odbija się to na jego zdrowiu psychicznym i fizycznym. Mimo że wciąż mógł zostać złapany przez śledczych, to jednak jego największym wrogiem, z którym prowadził konflikt był on sam.
4. Człowiek przeciwko systemowi
Kto walczył z systemem? Katniss Everdeen w Igrzyskach Śmierci, choć uważała, że jej największym wrogiem jest prezydent Snow. Jednak naprawdę walczyła z całym Kapitolem, który zmuszał dzieci z 12 dystryktów, by walczyły między sobą i zabijały podczas igrzysk.
Walka człowieka z systemem należy do najcięższych, bo ci, co korzystają z systemu, nie chcą, by się zmienił i robią wszystko, by przeszkodzić i zniszczyć osobę, która miała czelność wystąpić przeciwko nim.
Nie chcesz zgubić tego artykułu? Zapisz go na swojej tablicy na Pintereście.
5. Człowiek przeciwko siłom nadprzyrodzonym
Z czym kojarzą Ci się horrory? Czy pierwsze co Ci przychodzi na myśl to moce nadprzyrodzone jak duchy, potwory lub kosmici? To właśnie te moce powodują, że w powieści Twój bohater zaczyna walczyć z czymś, w co nigdy nie wierzył lub może się domyślał, że istnieje. To postacie, które nie chcą dobra ludzkości, a jedynie je wykorzystać do swoich celów.
Czy z takimi potworami można walczyć? Wręcz trzeba. Stephen King ma na swoim koncie wiele książek, w których bohaterzy walczą z nadprzyrodzonymi mocami, jak chociażby It, w którym grupka dzieci walczy z potworem w Derry mogącym zmieniać swoją postać, ale najczęściej występuje jako klaun. Albo Christine, powieść o demonicznym samochodzie, który raczej nie miał przyjaznych zamiarów.
6. Człowiek przeciwko technologii
Tutaj mieszczą się wszystkie historie, w których człowiek zaczyna być zależny od technologii i robotów. Czasem jest im całkowicie podporządkowanym, jak w Matrixie, a czasem widzisz, jak sztuczna inteligencja chce przejąć władzę, jak w filmie Ja, robot. W ogóle historie związane z robotami poruszają rzesze czytelników i widzów na całym świecie, wpajając im, że technologia może stanowić wielkie zagrożenie dla ludzkiej rasy.
Czy konflikt w powieści jest potrzebny?
Książka bez konfliktu jest po prostu nudna. Co to za historia, w której wszystkim wszystko się udaje? Czy bohater, który czego się nie dotknie, zamienia w złoto, jest interesującą postacią? Czy powieści bez konfliktów w ogóle by się sprzedawały? Może i by znalazły zwolenników, ale bezproblemowe życie zaczyna nużyć nie tylko głównych bohaterów, ale również czytelników.
Dlatego utrudniają życie bohaterom, nie dawaj im łatwych przeciwników i niech walczą do ostatniego tchu, nie łamiąc swoich zasad.
Który z konfliktów używasz najczęściej w swoich tekstach? A może któryś z wyżej opisanych zainspirował Cię do napisania nowej historii? Napisz w komentarzu.
Uwielbiam łączyć fantasy z thrillerem, ale równocześnie jestem przeciwniczką wykorzystywania utartych postaci fantastycznych. Oprócz pisania powieści i opowiadań działam jako Menadżerka Kreatywności, pisząc teksty na strony internetowe oraz tworząc strony internetowe oparte na WordPressie.
Bardzo ciekawy artykuł. Widzę już, że do mojego opowiadania powinnam dodać jakiś konflikt „człowiek vs. człowiek”. Dzięki za garść nowej wiedzy i inspiracji!
Cieszę się, że artykuł Ci się spodobał i zainspirował. 🙂