Powiedz mi, czy Ciebie też nie kuła igiełka zazdrości, kiedy na półkach księgarń widziałeś powieści innych osób? Nie marzyłeś, że Twój główny bohater będzie tak samo wspaniały, jak ten z historii, którą niedawno skończyłeś czytać? A może nie trafiłeś na powieść, która by Ci odpowiadała i postanowiłeś sam taką napisać?
Obojętnie, jaka będzie Twoja odpowiedź, sama Twoja obecność tutaj wskazuje, że szukasz wskazówek o tym, jak napisać książkę?
Jak napisać książkę?
Najprostsza odpowiedź to – siadaj i pisz! Bez pisania nie powstanie żadna książka, czy, chociażby żadne opowiadanie.
Ale jak wygląda cała droga od momentu, kiedy wpadłeś na pomysł napisania książki, aż do wysłania jej do wydawnictwa? Znam tę drogę i chcę Ci pokazać odpowiedni kierunek, żebyś nie zboczył w zły zakręt.
Krótka lekcja budowy fabuły
Ogólnie książka składa się z trzech aktów: rozpoczęcia, rozwinięcia i zakończenia. Choćby nie wiem, jak bardzo chciałbyś zrobić inaczej, po prostu się nie da. W nawet swojemu życiu podlegasz trzem aktom. Idziesz do szkoły (rozpoczęcie), uczysz się przez kilkanaście lat (rozwinięcie), by w końcu ją ukończyć (zakończenie). Twoje całe życie składa się z trzech aktów – rodzisz (rozpoczęcie), przeżywasz różne sytuacje (rozwinięcie), aż w końcu umierasz (zakończenie).
Tyle tytułem wstępu, ale jakie są kroki tworzenia książki?
1. Gatunek
Zazwyczaj masz ulubiony gatunek, który uwielbiasz czytać, choć to nie musi być regułą. Sama wolę kryminały, a piszę fantasy (co nie oznacza, że książek fantasy nie czytam). Jeśli wiesz, w jakim gatunku chcesz pisać, to sprawa jest prosta.
Gorzej, jeśli nie wiesz, w jakim. Wtedy najlepiej poznać prawa rządzące określonymi gatunkami, bo to, co nadaje się do fantasy, nie zawsze będzie pasować do obyczajówki. Choć przy dobrym kombinowaniu i przemyśleniu wszystkiego można połączyć prawie każdy gatunek.
2. Pomysł
Nie masz pomysłu na fabułę – nie masz powieści. Po prostu z pustego nie nalejesz, ale czasem można podkraść fabułę innego pisarza. Nie, nie namawiam Cię do plagiatu, lecz do zainspirowania się fabułą. Wiesz, że istnieje aż 8 głównych wzorów fabuły, na których oparte są wszystkie powieści? Nie wierzysz? To poznaj te wzory i przypomnij sobie wszystkie powieści, jakie czytałeś. Czy znalazła się w nich historia, która nie pasuje do żadnego wzoru?
Nadal nie masz pomysłów na fabułę? Jest kilka miejsc, w których możesz znaleźć inspiracje na swoją historię.
3. Wątek główny i poboczne
O czym będzie Twoja historia? Na czym się skupisz? Twój bohater będzie uciekał, a może się zakocha? Co w książce będzie grało pierwsze skrzypce? Jakie problemy poboczne będą nurtować pozostałych bohaterów? Jak na historię wpłyną kłopoty postaci drugoplanowych?
Tutaj zastanów się nie tylko nad wątkiem głównym, ale również nad pobocznymi. To w opowiadaniach masz ograniczone możliwości i najwięcej uwagi poświęcisz wątkowi głównemu. W powieści masz większy potencjał, by pokazać postacie drugoplanowe i ich problemy i radości.
4. Gdzie dzieje się historia?
Jak już wybierzesz gatunek, to musisz też zastanowić się nad miejscem/miejscami, gdzie wszystko będzie się działo? Romans nad morzem? Opowieść grozy w górach? Pokonanie Księcia Ciemności w fantastycznym świecie? A może wojna pomiędzy dwoma równoległymi światami?
A co potem, gdy wybierzesz miejsce? Musisz je poznać, dowiedzieć się o nim, jak najwięcej, by potem nie okłamywać swoich czytelników. Może się zdarzyć, że ktoś będzie doskonale znał miejsce, które opisujesz w swojej historii. Jeśli zaczniesz wymyślać je na nowo, sam sobie strzelisz w stopę.
5. Nie opieraj się na wyświechtanych motywach
Nie zabieraj się za to, co jest modne, co jest najbardziej na topie. Dlaczego? Czy nie chcesz być kalką innego pisarza?
Igrzyska śmierci – Niezgodna
50 twarzy Greya – Cykl o Alexie Crossie
Już wiesz, o co chodzi, prawda?
Tak samo jest z fantasy – wampiry, elfy i inne stworki, które wyeksploatowano w każdy możliwy sposób. Czy nie masz dość czytania o tych postaciach po raz setny? Czy nie chciałbyś czegoś nowego? Dlatego nie kopiuj tego, co jest modne, bo moda szybko przemija.
6. Dobrze przemyśl historię
Zabij spontaniczność i przemyśl historię! Tak, wiem, spontaniczność przede wszystkim. Tylko, co wtedy, gdy piszesz kolejną wersję książki i nadal Ci nie pasuje? Nie masz zamiaru zajmować się jednym pomysłem przez całe życie, prawda?
Nie mówię, żebyś zaplanował każdą scenę najszczegółowiej, jak się tylko da. Po prostu nie idź z całą fabułą na żywioł. Zablokujesz się przy pierwszej trudniejszej scenie lub w momencie, gdy skończą Ci się pomysły na posunięcie fabuły do przodu.
7. Grupa docelowa – dla kogo piszesz?
Domyślam się, co zaświeciło Ci się w głowie, kiedy przeczytałeś fragment “dla kogo piszesz”? Czyżby Twoja pierwsza myśl nie była – dla wszystkich? Tylko pojawia się pytanie – na pewno dla wszystkich? Czy Twój pomysł na książkę jest tak uniwersalny, że będą ją chcieli czytać starsi ludzie i młodzież? Kobiety i mężczyźni? Ludzie po 30 roku życia, jak i dzieci w wieku 10 lat? Zaczyna Ci tu coś nie pasować? Bardzo dobrze!
Nie ma powieści, która byłaby dla wszystkich. Zresztą nie każdy lubi czytać kryminały, powieści fantasy, science fiction, czy też obyczajówki. W dodatku wydawnictwa również wymuszają na pisarzu, żeby określił, dla jakiej grupy czytelników jest jego powieść.
Wiem, że chciałbyś od razu usiąść do pisania książki, bez zastanawiania się nad tymi punktami, które wymieniłam powyżej. Jednak oszczędzisz sobie dodatkowej pracy, jeśli przemyślisz je przed rozpoczęciem pisania.
Ale żeby nie było tak poważnie i zbyt męcząco, zapraszam Cię do kolejnej części poradnika, czyli na skupieniu się na esencji powieści.
Uwielbiam łączyć fantasy z thrillerem, ale równocześnie jestem przeciwniczką wykorzystywania utartych postaci fantastycznych. Oprócz pisania powieści i opowiadań działam jako Menadżerka Kreatywności, pisząc teksty na strony internetowe oraz tworząc strony internetowe oparte na WordPressie.